സീതാറാം യെച്ചൂരിയുടെ നിര്യാണം വ്യക്തിപരമായും രാഷ്ട്രീയപരമായും വളരെ വേദനാജനകമാണ്. പാർട്ടി അതിരുകൾക്കപ്പുറത്ത് പൊരുത്തം കണ്ടെത്താൻ ശ്രമിച്ച അദ്ദേഹം, പാവപ്പെട്ടവർക്കും ദുര്ബലർക്കും വേണ്ടി എന്നും സ്വരം ഉയർത്തിയ ഒരു ജനപ്രിയ നേതാവായിരുന്നു. സമർപ്പണവും ലാളിത്യവും കൊണ്ട് അദ്ദേഹം തന്റെ രാഷ്ട്രീയ ജീവിതം തിളക്കമുള്ളതാക്കുവാൻ യെച്ചൂരിക്ക് ആയിട്ടുണ്ട്. യെച്ചൂരിയുടെ നിര്യാണം ഇന്ത്യ മുന്നണിക്കും രാഷ്ട്രത്തിനും വലിയ നഷ്ടമാണ്. അദ്ദേഹത്തിന്റെ കുടുംബത്തിനും അനുയായികൾക്കും എന്റെ ഹൃദയത്തിൽ നിന്നുള്ള അനുശോചനങ്ങൾ അറിയിക്കുന്നു.”
സീതാറാം യെച്ചൂരി ഇന്ത്യൻ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് മുന്നേറ്റത്തിന്റെ പ്രമുഖ മുഖമായിരുന്ന ചിന്തകനും ശക്തനായ നേതാവുമായിരുന്നു. ഇടതുപക്ഷ രാഷ്ട്രീയത്തിന്റെ താത്വികവും പ്രായോഗികവുമായ ശബ്ദമായി അദ്ദേഹം അറിയപ്പെട്ടു. യെച്ചൂരി വിദ്യാർത്ഥി നേതാവായി രാഷ്ട്രീയത്തിലേക്ക് കടന്നു വന്നതും തുടർന്ന് സി.പി.എം. നേതൃനിരയിലെ ഉയർന്ന സ്ഥാനങ്ങളിലേക്ക് ഉയർന്നതും അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രഗത്ഭമായ ശേഷിയുടെയും ജനങ്ങൾക്കായി സമർപ്പിച്ച പ്രവർത്തനങ്ങളുടെയും ഫലമായിരുന്നു. തികച്ചും ലൗകികവും മതേതരവുമായ അവകാശങ്ങൾക്കായി അദ്ദേഹം നടത്തിയ പോരാട്ടം, പാർട്ടി അതിരുകൾക്കപ്പുറം സാമൂഹിക നീതി, സമത്വം, സെക്യൂലറിസം എന്നിവയ്ക്കുള്ള ഉറച്ച പ്രതിജ്ഞയിലൂടെ വ്യക്തമായിരുന്നു.
അദ്ദേഹത്തിന്റെ രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തനം വിശേഷിച്ച് തൊഴിലാളികൾക്കും കർഷകർക്കും വേണ്ടി അദ്ദേഹം എടുത്ത നിലപാടുകളിൽ പ്രതിഫലിച്ചിരുന്നു. ജനങ്ങളെ കേൾക്കാനും അവരുടെ പ്രശ്നങ്ങൾക്ക് പരിഹാരം കാണാനും അദ്ദേഹം എപ്പോഴും തയ്യാറായിരുന്നതായിരുന്നു. അന്താരാഷ്ട്ര രാഷ്ട്രീയത്തെക്കുറിച്ചുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ വിശദമായ അറിവും ശാസ്ത്രീയ ദൃഷ്ടിക്കാഴ്ചയും രാഷ്ട്രീയ ആലോചനകളിൽ ശക്തമായ നിലപാടുകളുമായി കൈകോർത്ത് നിൽക്കുന്നതായിരുന്നു. രാജ്യത്തിന്റെ സാമ്പത്തികവും സാമൂഹികവുമായ പുരോഗതിക്കായി അദ്ദേഹം കാഴ്ചവെച്ച ഇടതുപക്ഷ ഭരണകൂടനയം പ്രചോദനമായി നിലകൊണ്ടിരുന്നു.
സീതാറാം യെച്ചൂരിയുടെ പാർലമെന്ററി ജീവിതം അദ്ദേഹത്തിന്റെ വാഗ്മിത്വവും സൈദ്ധാന്തിക ആഴവും വെളിപ്പെടുത്തുന്നൊരു കാലഘട്ടമായിരുന്നു. 2005-ൽ രാജ്യസഭയിലേക്ക് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട യെച്ചൂരി, ഇന്ത്യൻ ജനങ്ങളുടെ പ്രശ്നങ്ങളെപ്പറ്റി ശക്തമായ ചർച്ചകളും ചർച്ചകളിൽ ചുരുങ്ങാത്ത സത്യവായനകളുമായ അദ്ദേഹം ശ്രദ്ധ നേടി. പൊതുസാമൂഹ്യത്തിൽ തൊഴിലാളികൾ, കർഷകർ, പിന്നാക്ക വിഭാഗങ്ങൾ എന്നിവരുടെ പ്രശ്നങ്ങളെ ശക്തമായി ഉന്നയിക്കുകയും അവരുടെ ഹിതങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കുന്നതിന് ഇടതുപക്ഷ രാഷ്ട്രീയത്തിന്റെ നിലപാടുകൾ പാർലമെന്റിൽ പ്രതിപാദിക്കുകയും ചെയ്തു. സമഗ്രമായ പഠനശേഷിയും വിശദമായ ചിന്താശേഷിയുമുള്ള യെച്ചൂരി, ദേശീയതാല്പര്യങ്ങൾക്കും ജനക്ഷേമത്തിനും പ്രാധാന്യം നൽകിയ പാർലമെന്ററി പ്രവർത്തനം കാഴ്ചവെച്ച നേതാവായിരുന്നു.